Μεγάλωσε στα Καμίνια, βοηθώντας από ηλικία 12 ετών στη βιοτεχνία του πατέρα της. Αμέσως μετά τις σπουδές της εργάστηκε ως ειδικευόμενη στην Παπαστράτος και 20 χρόνια μετά είναι Γενική Διευθύντρια Marketing & Digital στην εταιρεία, αλλά και μέλος της ομάδας διοίκησης. Η ιστορία της Κωνσταντίνας Ψαρράκου δεν είναι καθόλου συνηθισμένη, γραμμική, με το στερεότυπο για τις γυναίκες καριέρας. Είναι όμως ένας ξεκάθαρος οδηγός και πηγή έμπνευσης για το πώς μια γυναίκα σήμερα, χωρίς να έχει την τύχη ενός προνομιακού προβαδίσματος, μπορεί να φτάσει στην κορυφή, αρκεί να μην εφησυχάζει, να βλέπει δύο βήματα μπροστά από το σήμερα, να πεισμώνει και να επιμένει, αποδεικνύοντας ότι μπορεί να συνδυαστεί οικογένεια και καριέρα. Η πορεία της Κωνσταντίνας Ψαρράκου αποτελεί ένα πραγματικό παράδειγμα, θα έπρεπε να διδάσκεται σε συνέδρια. Μια γυναίκα δυνατή, ειλικρινής με τα πάντα, που μοιράζεται ακόμα και την πρόσφατη περιπέτεια της υγείας της για να μας κινήσει να κάνουμε προληπτικές εξετάσεις και να μη συμβιβαζόμαστε. Ποιος ξέρει, ίσως αυτή η δύναμη και μαζί η ήρεμη ασφάλεια που αποπνέει να οφείλονται στο γεγονός ότι νιώθει πάντα τις ζεστές ακτίνες του ήλιου παρηγορητικά αλλά και ως εστία θρέψης πάνω της. Όπως τότε στο πατρικό της σπίτι, σχεδόν έξι ετών, στην πρώτη ανάμνηση που έχει από τη ζωή της.
Πώς θα περιγράφατε τα παιδικά σας χρόνια μέχρι την ενηλικίωση; Υπήρχαν τότε όνειρα "Όταν μεγαλώσω, θέλω να γίνω…";
Γεννήθηκα και μεγάλωσα στον Πειραιά, σε μια μικρή γειτονιά στα Καμίνια. Τα παιδικά μου χρόνια τα πέρασα κυριολεκτικά μέσα σε μια φάμπρικα, αφού το σπίτι μας ήταν ακριβώς πάνω από τη βιοτεχνία φωτιστικών που είχε ο πατέρας μου – Μανιάτης και πολύ αυστηρός. Το πρώτο παιδί της οικογένειας εγώ, οπότε οι απαιτήσεις ήταν πολύ υψηλές. Βοηθούσα στη βιοτεχνία από τα 12 μου, κάνοντας κυριολεκτικά λίγο απ’ όλα, από πωλήσεις, λογιστικά και οργάνωση εκθέσεων μέχρι συναρμολόγηση αξεσουάρ για τα φωτιστικά, πακετάρισμα και απογραφή αποθήκης. Αυτό ήταν τεράστιο σχολείο για τη μετέπειτα πορεία μου. Γυμνάσιο και λύκειο τελείωσα σε ένα ελληνογαλλικό σχολείο θηλέων στον Πειραιά, σε ένα πολύ πειθαρχημένο περιβάλλον. Από μικρή ηλικία μου ήταν ξεκάθαρο με το τι ήθελα να ασχοληθώ. Το όνειρό μου ήταν να γίνω διαφημίστρια. Καθόμουν με τις ώρες και παρακολουθούσα διαφημίσεις στην τηλεόραση κρατώντας σημειώσεις και φτιάχνοντας τα δικά μου σλόγκαν. Με γοήτευε πάρα πολύ η δυνατότητα να δημιουργώ μικρές ιστορίες γύρω από κάθε προϊόν.
Με το που ολοκληρώσατε τις σπουδές σας, πριν από 20 χρόνια, αρχίσατε να εργάζεστε στην Παπαστράτος και παραμένετε εκεί. Πώς και δεν μπήκατε στον πειρασμό να μετακινηθείτε και να δεχτείτε προτάσεις που είμαι σίγουρη ότι είχατε;
Η αλήθεια είναι ότι είχα την ευκαιρία μέσα στην Παπαστράτος να αναλάβω διαφορετικές θέσεις μέσα στα εμπορικά τμήματα μέχρι να φτάσω στον σημερινό μου ρόλο. Ξεκίνησα ως ειδικευόμενη στο μάρκετινγκ και σταδιακά ανέλαβα την υποστήριξη μεγάλων brands. Στη συνέχεια μετακινήθηκα στις πωλήσεις, στην αρχή σε θέσεις στο γραφείο και μετά αναλαμβάνοντας παραδοσιακά ανδροκρατούμενες έως τότε θέσεις, όπως Περιφερειακή Διευθύντρια Πωλήσεων στην κεντρική Ελλάδα ή υπεύθυνη για τη διαχείριση των προωθητικών προγραμμάτων σε καφέ και νυχτερινά μαγαζιά της Αθήνας. Στο ενδιάμεσο έμεινα και έναν χρόνο στα κεντρικά μας στη Λωζάνη, σε global marketing ρόλο, ενώ το 2015 είχα την τιμή και τη χαρά να ξεκινήσω το λανσάρισμα του IQOS στην Ελλάδα. Αυτές οι συνεχείς αλλαγές με κράτησαν σε εγρήγορση, με βοήθησαν να αναπτύσσω συνεχώς τις δεξιότητές μου και μου έδωσαν τη δυνατότητα να συνεργαστώ με πολλές και διαφορετικές ομάδες. Ταυτόχρονα, στην Παπαστράτος επικρατεί ένα κλίμα εποικοδομητικής συνεργασίας ανάμεσα στους εργαζομένους, οι αμοιβές είναι ανταγωνιστικές, ενώ είχα και έχω τη χαρά να γνωρίζω χαρισματικούς μέντορες, που με έχουν βοηθήσει πολύ. Όλα αυτά, σε συνδυασμό με το πολύ ξεκάθαρο όραμα που έχουμε πλέον για μια κοινωνία απαλλαγμένη από το τσιγάρο, παρέχοντας καλύτερες εναλλακτικές στους ενήλικους καπνιστές, δε μου άφησαν ποτέ περιθώριο να σκεφτώ να μετακινηθώ κάπου αλλού.
Ξεκινήσατε ως ειδικευόμενη και φτάσατε στη σημερινή σας θέση. Εξηγήστε μας πώς μπορεί να γίνει αυτή η πορεία, πώς είναι εφικτό να ανέλθει κανείς στην κορυφή της ηγεσίας;
Όλα ξεκινούν από τα όνειρα που έχει κάποιος και τη θέληση να δουλέψει σκληρά για να τα πετύχει. Δεν ήταν μια πορεία στρωμένη με ροδοπέταλα. Υπήρξαν στιγμές που έπρεπε να μείνω μακριά από την οικογένειά μου, όταν αφιέρωνα επιπλέον χρόνο να μάθω καινούρια πράγματα, όταν έπρεπε να διαχειριστώ δύσκολες καταστάσεις με ανθρώπους ή να πάρω ρίσκα σε σχέση με το εμπορικό μας πλάνο. Η αλήθεια είναι ότι νιώθω πως είμαι ακόμη "μαθήτρια" και πιστεύω ότι αυτό είναι και το "κλειδί". Να μην εφησυχάζεις ποτέ. Να προσαρμόζεσαι διαρκώς στις νέες συνθήκες, να επανεφευρίσκεις τον εαυτό σου και να βλέπεις δύο βήματα μπροστά από το σήμερα. Συχνά λέω σε νεότερους συναδέλφους στην ομάδα μου ότι οι μόνοι υπεύθυνοι για την καριέρα μας είμαστε εμείς.
Αντιμετωπίσατε ποτέ διακρίσεις ή εμπόδια επειδή είστε γυναίκα και πώς τα χειριστήκατε;
Σαφέστατα. Όσο και να έχουμε προχωρήσει ως κοινωνία, συνεχίζει να είναι δύσκολο για μια γυναίκα να κάνει καριέρα σε ανδροκρατούμενους κλάδους. Έχω συνεργαστεί με κακό παράδειγμα ανδρών –δυστυχώς, και κάποιων γυναικών– προϊσταμένων, που θεωρούσαν ότι οι υποχρεώσεις μου ως γυναίκα και ως μητέρα δε θα μου επέτρεπαν να εκτελέσω σωστά τα καθήκοντά μου. Όσο πιο ψηλά προχωράει μια γυναίκα, τόσο αυξάνονται οι προκαταλήψεις. Έχω κλάψει, έχω θυμώσει, έχω απογοητευτεί, αλλά κάθε φορά πείσμωνα όλο και περισσότερο να αποδείξω ότι οι γυναίκες έχουμε τις ικανότητες να αναλάβουμε είτε θέσεις ψηλά στην ιεραρχία είτε να διοικήσουμε ολόκληρες εταιρείες. Πιστεύω ακράδαντα ότι οι γυναίκες φέρνουν διαφορετικές δεξιότητες στο τραπέζι των αποφάσεων και δε θα πρέπει να πέφτουν στην παγίδα να προσπαθούν να μιμηθούν άνδρες συναδέλφους τους. Με πίστη στις ικανότητές της και συνέπεια στις αξίες της, μια γυναίκα μπορεί να διεκδικήσει τη θέση που της αξίζει.
Ποιο είναι το πραγματικό μυστικό για τον συνδυασμό της καριέρας με τη δημιουργία οικογένειας;
Χρειάζεται πολύ καλός προγραμματισμός και ένα δίκτυο υποστήριξης από την οικογένεια και τον σύντροφο. Είναι γεγονός ότι δεν μπορούν να γίνουν όλα τέλεια, ωστόσο μια γυναίκα επιλέγει τις "μάχες" της και μαθαίνει να πορεύεται με υποχωρήσεις που κάνει σε διάφορους τομείς της ζωής της. Είμαι η τέλεια μαμά; Σίγουρα όχι. Έχω δύο παιδιά σε μικρή ακόμα ηλικία –10 και 5 ετών– και προσπαθώ να τους αφιερώνω όσο περισσότερο και ποιοτικότερο χρόνο μπορώ. Τύψεις υπάρχουν και θα υπάρχουν πολλές. Έχω όμως την πεποίθηση ότι θα λειτουργήσω ως θετικό πρότυπο ανθρώπου για τα παιδιά μου στη μετέπειτα ζωή τους.
Ποιοι θεωρείτε ότι ήταν πραγματικοί σταθμοί στη ζωή και την καριέρα σας;
Σημείο-κλειδί στην καριέρα μου υπήρξε η στιγμή που ανέλαβα όλη την προετοιμασία για το λανσάρισμα του IQOS στην Ελλάδα. Κλήθηκα μαζί με μια πολύ junior ομάδα τότε να επανασχεδιάσουμε όλο το επιχειρησιακό μας μοντέλο και να συμβάλουμε στον ριζικό μετασχηματισμό της Παπαστράτος από μια παραδοσιακή καπνοβιομηχανία σε μια εταιρεία τεχνολογίας με όχημα την επιστήμη. Τα αποτελέσματα μας δικαίωσαν, ενώ για την καριέρα μου μπήκαν οι βάσεις για να βρεθώ λίγα χρόνια μετά στην ομάδα διοίκησης της εταιρείας.
Και στην προσωπική σας ζωή;
Στην προσωπική μου ζωή κομβικό σημείο υπήρξε ο θάνατος του πατέρα μου σε τροχαίο δυστύχημα δύο μόλις ημέρες πριν από τη βάπτιση του γιου μου, το 2021. Από εκείνη τη στιγμή και μετά αναθεώρησα σε μεγάλο βαθμό τη στάση μου απέναντι στα πράγματα, τον τρόπο που αντιδρούσα σε δύσκολες καταστάσεις και τις επιδιώξεις μου για το μέλλον. Πλέον, απολαμβάνω ενεργά και συνειδητά την κάθε ημέρα και την κάθε στιγμή.
Πρόσφατα περάσατε μια περιπέτεια υγείας και γράψατε γι’ αυτό στο LinkedΙn προτρέποντάς μας να κάνουμε προληπτικές εξετάσεις. Είχατε τύψεις για το γεγονός ότι, λόγω των γρήγορων ρυθμών της ζωής σας, παραμελήσατε λίγο τον εαυτό σας;
Η μικρή αυτή περιπέτεια που πέρασα ήταν ένα καμπανάκι αφύπνισης για εμένα, ενώ ταυτόχρονα θέλησα να τη μοιραστώ προκειμένου να ευαισθητοποιήσω κι άλλο κόσμο. Η υποστήριξη που έλαβα από πάρα πολύ άγνωστο κόσμο ήταν πρωτοφανής. Μετά από αυτό αποφάσισα να περνώ περισσότερο χρόνο στη φύση ή κάτω από τον ήλιο, να αφιερώνω περισσότερο χρόνο στην οικογένειά μου και στους φίλους μου για ειλικρινείς συζητήσεις, να μη συμβιβάζομαι με καταστάσεις που δε με ικανοποιούν και να λέω περισσότερα "όχι".
Ποιο είναι το μότο σας;
Πιστεύω ότι ένας στόχος χωρίς πλάνο θα παραμείνει για πάντα μια όμορφη επιθυμία. Πολλές φορές συναντώ ανθρώπους που παραπονιούνται γιατί δε συμβαίνουν τα πράγματα που ονειρεύονται και, όταν συζητώ μαζί τους, αντιλαμβάνομαι ότι δεν έχουν ένα ξεκάθαρο πλάνο για το πώς θα φτάσουν στον στόχο τους.
Eίστε μια πολύ όμορφη γυναίκα. Είναι η ομορφιά ένα φίλτρο που βάζουν κάποιοι στον τρόπο που αντιμετωπίζουν μια γυναίκα εργασιακά;
Η ομορφιά μπορεί να λειτουργήσει ως ευχή και κατάρα ταυτόχρονα. Από τη μία, όλοι αγαπούν να έχουν κοντά τους όμορφους ανθρώπους και, ναι, αυτό μπορεί να ανοίξει κάποιες πόρτες πιο εύκολα. Aπό την άλλη, η ομορφιά συνοδεύεται και από πολλές προκαταλήψεις. Κάποιες από τις κλασικές υποθέσεις που γίνονται είναι ότι ομορφιά και ευστροφία δεν μπορούν να συμβαδίζουν στον ίδιο άνθρωπο ή ότι του χαρίστηκε μια θέση λόγω ομορφιάς και όχι ικανοτήτων. Πολλές γυναίκες καταλήγουν να καταπνίγουν τη θηλυκότητά τους προκειμένου να επιβιώσουν σε ανδροκρατούμενα περιβάλλοντα.
Ποια είναι η σχέση σας με τη μόδα, τους σχεδιαστές και το στυλ που αγαπάτε;
Αν κάποιος ρίξει μια ματιά στις ντουλάπες μου, θα θεωρήσει ότι τα ρούχα ανήκουν σε τρεις διαφορετικές γυναίκες. Αγαπώ να πειραματίζομαι με διάφορα looks, ενώ λατρεύω να εκφράζομαι μέσα από το ντύσιμο. Προτιμώ τις θηλυκές επιλογές στο ντύσιμο, ενώ σπάνια θα με δει κάποιος να κυκλοφορώ απεριποίητη. Επιλέγω συνήθως ρούχα που ακολουθούν τις γραμμές του σώματος, ενώ λατρεύω τα ψηλά τακούνια. Επενδύω σε κλασικά κομμάτια, όπως τα παλτό, οι τσάντες και τα φορέματα. Χρωματικά κινούμαι σε μαύρο, λευκό και χρυσό, ενώ αγαπημένοι μου οίκοι είναι οι Chanel, Saint Laurent, Prada και Alexander McQueen. Επίσης, πιστεύω ότι το στυλ σε μια γυναίκα δεν είναι αποτέλεσμα αυτών που φοράει, αλλά του μυαλού της και της στάσης της απέναντι στους ανθρώπους και στη ζωή.
Ποια είναι η πρώτη ανάμνηση που έχετε;
Ήμουν εξίμισι ετών και, επιστρέφοντας από το σχολείο, βρήκα στην κρεβατοκάμαρα των γονιών μου τον νεογέννητο μικρότερο αδελφό μου μέσα στην κούνια του. Χάιδεψα απαλά το πρόσωπό του, ένιωσα την ευθύνη της μεγάλης αδελφής και μετά πήγα και ξάπλωσα στο κρεβάτι μου. Ήταν χειμώνας, αλλά είχε έναν δυνατό ήλιο κι εγώ αποκοιμήθηκα νιώθοντάς τον να με ζεσταίνει. Ίσως γι’ αυτό το σώμα μου έχει συχνά την ανάγκη να χαλαρώνει κάτω από τις ακτίνες του ήλιου.
Styling: Ειρήνη Αναστασιάδη (@ireneanastasiadi). Μακιγιάζ-Μαλλιά: Παναγιώτης Πάντος (@pantos_panagiotis).
Από το τεύχος Μαρτίου του Harper's Bazaar Greece που κυκλοφόρησε την Κυριακή 16/03 με το Βήμα της Κυριακής.
