Τα τελευταία 50 χρόνια η αντιμετώπισή μας απέναντι στη χρήση της γούνας στη μόδα έχει αλλάξει πολύ. Κάποτε όλοι τη θεωρούσαν ένα high fashion πολυτελές υλικό, ενώ τώρα, είναι κάτι για το οποίο μπορεί κανείς να κατηγορηθεί. Τα περιοδικά αποφεύγουν να την εντάξουν στην ύλη τους, οι retailers αρνούνται να την πουλήσουν ενώ όλο και περισσότεροι σχεδιαστές αποφασίζουν να μην τη χρησιμοποιούν στις συλλογές τους. Ακόμα και ολόκληρες πόλεις και πολιτείες στην Αμερική έχουν απαγορεύσει το εμπόριο της γούνας.
Αυτή η αλλαγή είναι αποτέλεσμα του ακτιβισμού για τα δικαιώματα των ζώων. Διαμαρτυρίες στις εβδομάδες μόδας, στοχοποίηση των σχεδιαστών που τη χρησιμοποιούσαν αλλά και μία βαθύτερη κατανόηση και μελέτη των πρακτικών που εμπλέκονται στη βιομηχανία της γούνας, συνέβαλλαν στο να αλλάξει τελείως ο τρόπος που την αντιμετωπίζει ο κόσμος της μόδας. Τα brands μοιραία συμορφώθηκαν με τη νέα κατάσταση και κάποιοι, όπως οι Gucci, Versace, Burberry, Armani, Ralph Lauren, Michael Kors, Vivienne Westwood, αποφάσισαν να μην τη χρησιμοποιήσουν ποτέ ξανά.
Στη μόδα, μπαίνουμε σε μια νέα εποχή, που οφείλεται και στην κλιματική κρίση, η οποία βάζει με τη σειρά της μια νέα πρόκληση στους σχεδιαστές, να δημιουργούν συλλογές χρησιμοποιώντας μόνο τις καλύτερες πρακτικές και τα πιο βιώσιμα υλικά. Αναπόφευκτα βέβαια, αναγκάζονται να χρησιμοποιήσουν και συνθετική γούνα. Είναι λοιπόν καλύτερη η faux για τον πλανήτη; ΄Η μήπως πρέπει να την αποφεύγουμε και να προτιμάμε γούνινα προϊόντα που ήδη υπάρχουν;
Πρόκειται για μία ιδιαίτερα πολύπλοκη ερώτηση και για να απαντηθεί πρέπει να ληφθούν υπόψιν εξίσου δυνατά ηθικά και επιστημονικά επιχειρήματα. Ρωτήσαμε τους σχεδιαστές του label Saks Potts, που χρησιμοποιούν αληθινή γούνα, τη faux fur designer Emma Brewin και τους vintage specialists του Vestiaire Collective, προκειμένου να πάρουμε τη δική τους οπτική για το πώς θα πρέπει να χειριστούμε το θέμα "γούνα" σε αυτή τη νέα εποχή της μόδας.
Είναι πάντα η χρήση αληθινής γούνας ανήθικη;
Ο βασικός λόγος για τον οποίο η διάθεση απέναντι στη γούνα άλλαξε είναι η ηθική. Οι anti-fur ακτιβιστές φωνάζουν ότι το να σκοτώνουμε ζώα για χάρη της μόδας είναι ανήθικο, και, όταν υπάρχουν εναλλακτικές, αχρείαστο. Η Peta εξηγώντας γιατί δεν πρέπει να φοράμε κανένα προϊόν που προέρχεται από ζώα, τονίζει με ιδιαίτερα έντονο τρόπο, ότι αυτό δεν θα έπρεπε καν να είναι επιλογή.
"Τα ζώα δεν είναι δικά μας για να περπατάμε πάνω τους, να τα φοράμε ή να βάζουμε μέσα τους τα πράγματά μας" αναφέρει. "Πριν το δέρμα φτάσει στα ράφια των καταστημάτων τα ζώα ζουν μια δυστυχισμένη ζωή γεμάτη πόνο και φόβο. Κάποια μάλιστα γδέρνονται ζωντανά. Στις φάρμες γούνας, ζώα όπως οι αλεπούδες, τα μινκ και τα τσιντσιλά περνούν όλη τους τη ζωή σε μικροσκοπικά, βρώμικα, σιδερένια κλουβιά".
Είναι δύσκολο να βρεθεί ένα επιχείρημα που θα καταρρίψει αυτό που λέει ότι τα ζώα δεν πρέπει να σκοτώνονται για τη μόδα, ιδιαίτερα όταν γίνεται σε τόσο φρικτές συνθήκες. Παρόλα αυτά, πολλοί σχεδιαστές που χρησιμοποιούν αληθινή γούνα, επιμένουν ότι υπάρχει και ηθικός τρόπος για να γίνει κάτι τέτοιο, ενώ τελικά είναι η πιο φιλική προς το περιβάλλον επιλογή.
Το brand Saks Potts, που επιλέγουν πολλοί γνωστοί influencers και celebrities, χρησιμοποιεί αληθινή γούνα στις συλλογές του. Παρά το αρνητικό στίγμα γύρω από αυτό, οι σχεδιαστές επιμένουν και λένε ότι έχουν βρει την πιο βιώσιμη μέθοδο για να φτιάχνουν τα γούνινα προϊόντα τους.
"Η αληνινή γούνα είναι ένα από τα πιο βιώσιμα υλικά που υπάρχουν" λέει η Cathrine Saks. "Πιστεύουμε ότι το μέλλον χρειάζεται βιώσιμες λύσεις και το να χρησιμοποιούμε αληθινή γούνα αντί για συνθετική είναι μία από τις απαντήσεις στην περιβαλλοντική πρόκληση που αντιμετωπίζει η μόδα αυτή τη στιγμή."
Ναι, χρησιμοποιεί ένα πολύ πειστικό επιχείρημα, η αληθινή γούνα είναι ένα φυσικό υλικό που αποσυντίθεται χωρίς να βλάπτει το περιβάλλον. Αντίθετα οι πλαστικές ίνες από τα συνθετικά υλικά, μπορεί να καταλήξουν να μολύνουν το νερό. Το brand επίσης επιμένει ότι η γούνα δεν είναι απαραίτητα τόσο "βίαιη" όσο μπορεί να φαίνεται. Οι ίδιοι χρησιμοποιούν πρώτη ύλη από την Kopenhagen Fur, η οποία έχει πιστοποίηση από τη Welfur. Η Welfur θέτει πολύ αυστηρούς όρους και κανόνες προκειμένου να εξασφαλίσσει την υψηλή ποιότητα των συνθηκών διαβίωσης των γουνοφόρων ζώων.
"Το πρόγραμμα κρίνει αντικειμενικά και αξιόπιστα τις συνθήκες" εξηγεί η Barbara Potts. "Εγγυάται διαφάνεια για τους πελάτες και ενθαρρύνει μία γενικότερη βελτίωση της συμπεριφοράς στα ζώα". Και παρόλο που το να σκοτώνει κανείς για τη μόδα είναι βάρβαρο, η Potts συγκρίνει τη γούνα με άλλα ζωικά προϊόντα που πολλοί καταναλώνουν χωρίς τύψεις σε καθημερινή βάση. "Η γούνα δεν έχει καμία σχέση με το κοτόπουλο, το γάλα, το δέρμα, το μαλλί ή οποιοδήποτε άλλο ζωικό παράγωγο που ο κόσμος χρησιμοποιεί κάθε μέρα. Όταν τα ζώα αντιμετωπίζονται με μεγάλο σεβασμό -κάτι που εννοείται πως πρέπει να συμβαίνει- δεν θεωρούμε πως πρέπει να είναι παράνομο να χρησιμοποιούνται τα αντίστοιχα υλικά ή προϊόντα" εξηγεί.
Τι συμβαίνει με τη γούνα που υπάρχει ήδη;
Αν και πιθανόν να πιστεύετε ότι η χρήση γούνας είναι απαράδεκτη, τα πράγματα αλλάζουν όταν μιλάμε για γούνινα προϊόντα που ήδη υπάρχουν. Το να φοράει κανείς αληθινή γούνα ναι, προωθεί την ιδέα του να σκοτώνουμε για τη μόδα, όμως με το μέλλον του πλανήτη σε τόσο μεγάλο κίνδυνο, είναι σοφό να πετάμε ρούχα ή να πάψουμε να φοράμε κάτι που έχουμε ήδη, που κληρονομήσαμε ή αγοράσαμε από κάποιο second hand, μόνο και μόνο επειδή είναι φτιαγμένο από γούνα;
Σύμφωνα με τη WRAP (The Waste and Resources Action Programme) η μέση ζωή ενός ρούχου στη Μ. Βρετανία είναι περίπου 2.2 χρόνια. Το να παρατείνουμε αυτή τη διάρκεια κατά 9 μήνες μόλις, μπορεί να μειώσει σημαντικά την επίδρασή του στο περιβάλλον. Η διάρκεια ζωής της αληθινής γούνας μπορεί να είναι πολλές δεκάδες χρόνια. ΄Ετσι, ιδιαίτερα όταν μιλάμε για vintage κομμάτια που έχουν ήδη φτιαχτεί στο παρελθόν, το να φοράει κανείς γούνα μπορεί να δικαιολογηθεί πλήρως, από την περιβαλλοντική οπτική. Το να χρησιμοποιεί κανείς κάτι που ήδη υπάρχει δεν βλάπτει τα ζώα και δεν θα επιβαρύνει περαιτέρω τον πλανήτη.
Η Sophie Hersan, συνιδρύτρια και fashion director του Vestiaire Collective, εξηγεί πως το να δώσουμε στα αντικείμενα νέα πνοή είναι ζωτικής σημασίας και, παρόλο που προτιμούν τη faux γούνα, πουλούν και αληθινή σε κάποιες περιπτώσεις. "Είμαστε υπέρ της συνθετικής γούνας, από τον Gucci μέχρι τη Stella McCartney. Παρόλα αυτά επιτρέπουμε μια δεύτερη ευκαιρία σε ήδη υπάρχοντα προϊόντα που περιλαμβάνουν vintage γούνα" λέει.
Η συνθετική γούνα είναι επιβλαβής για το περιβάλλον;
Οι faux γούνες κατασκευάζονται κυρίως από συνθετικές ίνες πολυμερών, όπως το ακρυλικό και ο πολυεστέρας, που είναι μορφές πλαστικού. Αυτά τα χημικά προέρχονται από άνθρακα, πετρέλαιο και ασβεστόλιθο, στοιχεία εξαιρετικά επιβλαβή για το περιβάλλον. Σύμφωνα με μελέτη του Ocean Conservancy, στα πουλιά και τις χελώνες τις θάλασσας, εχει βρεθεί πλαστικό σε ποσοστό 60% και 100% των σωμάτων τους αντίστοιχα, γεγονός που επιταχύνει την εξαφάνιση πολλών ειδών.
Επιπλέον, όταν κάποια από αυτά τα faux fur προϊόντα καταλήγουν στα σκουπίδια, μπορεί να αποσυντεθούν μετά από 1000 χρόνια. Αντίθετα η αληθινή γούνα βιοδιασπάται σε 6 με 12 μήνες.
Αντικειμενικά η συνθετική είναι πιο επιβλαβής για το περιβάλλον από ότι η αληθινή. Παρόλα αυτά δεν παράγονται με τον ίδιο τρόπο όλες οι συνθετικές γούνες. Πολλά high fashion brands που χρησιμοποιούν αυτή την εναλλακτική επιμένουν ότι τα υλικά τους είναι πολύ υψηλής ποιότητας και δεν έχουν αυτές τις τόσο αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Δυστυχώς όμως, όταν το faux fur trend περνάει στα fast fashion brands, μοιραία βλάπτει το περιβάλλον.
Η faux fur designer Emma Brewin, η γυναίκα που σχεδιάζει αυτά τα υπέροχα καπέλα, το αναγνωρίζει όλο αυτό και εξηγεί πώς συνδέεται με τη δουλειά της. "Ξέρω πολλά άλλα brands που φτιάχνουν τα bucket hats για τα οποία είμαι γνωστή και πιστεύω ότι είναι ντροπή. Τα fast fashion brands πάντα θα ψάχνουν την πιο οικονομική εναλλακτική που δεν έχει καμία σχέση με τις δικές μας πρακτικές και αυτό είναι ό,τι χειρότερο για το περιβάλλον" εξηγεί. "Θα ήθελα να έχω μεγαλύτερο βήμα για να μιλήσω γι' αυτό, αλλά είναι πολύ δύσκολο να ελέγξεις τι κάνουν τα άλλα brands. Θα ήταν υπέροχο να υπήρχαν πιο αυστηρά μέτρα που θα το σταματούσαν". Η Brewin επίσης επιμένει ότι η αληθινή γούνα δεν έχει καμία θέση στη γκαρνταρόμπα μας, παρόλο που η συνθετική έχει επίδραση στο περιβάλλον. "Δεν χρειάζεται να σκοτώνουμε ζώα για τη μόδα. Το σκέφτομαι σε σχέση με το παρελθόν, που αυτό ήταν αναγκαίο για την επιβίωση, όμως τώρα πραγματικά δεν το χρειαζόμαστε. Υπάρχουν τόσες πολλές στατιστικές και facts για όλα. Εξαρτάται τι θέλουμε να υποστηρίξουμε. Παρόλα αυτά γνωρίζω ότι η faux γούνα δεν είναι και το καλύτερο υλικό για το περιβάλλον".
Πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι τα κομμάτια που είναι φτιαγμένα από συνθετική γούνα υψηλής ποιότητας σίγουρα θα έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής στη γκαρνταρόμπα σας και θα γίνουν από αυτά που αγαπάτε και θα κρατήσετε για πολλά χρόνια, σε αντίθεση με αυτά που θα πετάξετε μετά από μία ή δύο σεζόν. Λαμβάνοντας αυτό υπόψιν, αν επιλέξετε αυτή την εναλλακτική, σιγουρευτείτε ότι αγοράζετε από κάποιον που χρησιμοποιεί high end υλικά και σωστές πρακτικές και επίσης βεβαιωθείτε ότι θα είναι κάτι που θα φοράτε για χρόνια.
Τελικά πώς αποφασίζω;
Δεν είναι απλό το να αποφασίσει κανείς αν είναι #teamfaux ή #teamreal (ή αν τελικά θα χρησιμοποιήσει και τις δύο επιλογές). Πέρα από το αν είναι ηθικό το να φοράμε vintage γούνες, ή το αν είναι επιβλαβής η φθηνή faux γούνα, υπάρχουν πολλά τα οποία θα πρέπει να σκεφτούμε πριν αγοράσουμε ένα προϊόν. Παρόλο που η faux φαίνεται σαν πιο ηθική επιλογή, με δεδομένο ότι τα ζώα δεν βασανίζονται για μία δημιουργία, είναι σαφώς πιο επιβλαβής για το περιβάλλον.
Ό,τι και αν επιλέξετε και από όποια σκοπιά και αν το δείτε, βεβαιωθείτε ότι έχετε κάνει την έρευνά σας, γεγονός που θα σας οδηγήσει στο να κάνετε τη σωστή επιλογή. Όπως και με κάθε αγορά σας, μην κολλάτε απλώς στα trends, την τρέχουσα αισθητική και τους influencers που μπορεί να σας επηρεάζουν. Προσπαθήστε να ανακαλύψετε σε ποιον δίνετε τα χρήματά σας και τι είναι αυτό που υποστηρίζετε με την αγορά σας. Το να κάνει κανείς συνετό και ώριμο shopping, μόνο καλό μπορεί να είναι.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
